Deprem Sonrası Evi/İşyeri Zarar görenler Ne Yapmalı?
Zarar Gören Binaların Zarar Tazmini
Deprem Sonrası Evi/İşyeri Zarar Görenler Ne Yapmalı?
Öncelikle Deprem sebebiyle zarar gören binanın DASK kapsamında olup olmadığı incelenmelidir. Sigorta süresi 1 yıldır. Zorunlu Deprem Sigortasının her yıl yenilenmesi gerekir. Dolayısıyla tek bir sefere mahsus yapılmakla Zorunlu Deprem Sigortası sonsuza kadar devam etmez. DASK sigortasının geçerli olup olmadığı, ilgili sigorta acentelerinden veya ‘’ALO DASK 125’’ çağrı merkezinden sorgulanabilir. DASK yani Doğal Afetler Sigortalar Kurumu, deprem ve depremden kaynaklanan maddi zararlara karşı güvence sağlayan bir kamu kuruluşudur. DASK sadece deprem sarsıntısının verdiği zararları değil; depremden kaynaklanan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasından oluşan zararlara karşı da güvence sağlar.
DASK Sigortasının Yapılmamasının Cezası
DASK sigortası olarak da bilinen Zorunlu Deprem Sigortasının yaptırılması zorunludur. Ancak Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmayanlara maddi bir yaptırım uygulanmamaktadır. Elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerden yararlanılabilmesi için DASK poliçesi aranmakta ve böylece Zorunlu Deprem Sigortasının yaptırılması mecbur bırakılmaktadır.DASK sigortası (Zorunlu Deprem Sigortası) her yıl yapılması zorunlu olmakla birlikte yenilemenin yapılmaması halinde de herhangi bir cezai yaptırıma tabi değildir.
DASK Sigortasının Yenilenmesi Hakkında Bilgilendirme Yapılmaması
Doğal Afet Sigortaları Kurumu Çalışma Esasları Yönetmeliği, Zorunlu deprem sigortası poliçesini düzenleyen sigorta şirketinin, sigorta sözleşmesinin bitiminden önce elektronik posta, kısa mesaj (SMS) veya çağrı merkezi kanalıyla sözleşmenin sona ereceğini ve yeni bir sigorta yaptırma zorunluluğunu sözleşme sahiplerine bildirmesi gerektiğini ifade etmiştir. Her ne kadar Sigortalının, sigorta süresinin dolup dolmadığını takip etme ve sigortayı yenileme konusunda özen yükümlülüğü varsa da yukarıda bahsetmiş olduğumuz yönetmelik uyarınca sigortalının bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bilgilendirme yapmayan sigorta şirketlerinden tazminat talep edilmesi mümkündür. Bununla birlikte bilgilendirme yapmayan bankanın da sorumluluğu vardır.
‘’ Her ne kadar, DASK sigortasını yapan başka bir sigorta şirketi olsa da, davalı bankanın zorunlu olan bu sigortanın da yenilenmesi için davacıya bilgilendirme yapması gerektiğinden, davalı bankanın burada kusuru vardır. Ne var ki, davacı sigortalının da zorunlu olan DASK sigortasının süresinin dolup dolmadığını takip etme ve sigortayı yeniletme konusunda kendisine düşen özen yükümlülüğünde müterafik kusuru vardır.’’ (Y.3.HD. E. 2020/3851)
Hasar İhbarının Yapılması ve Süresi
Sigorta kapsamında bulunan yerlerin zarar görmesi üzerine hasar ihbarı yapılmalıdır. İhbar, 15 iş günü içerisinde yapılmalıdır. Hasar İhbarı ,
-Alo DASK 125 üzerinden,
-dask.gov.tr adresi üzerinden Online Hasar İşlemlerini takip ederek veya
– E-devlet uygulaması üzerinden Hasar ihbarı adımları takip edilerek yapılabilir.
Hasar ihbarı sonrasında Sigorta tarafından hasar tespiti için eksper görevlendirilir. Eksperler hasar tespit raporu hazırlayıp, ilgili acenteye gönderir. Tazminat tutarının kesinleşmesi ve ilgili evrakların tamamlanmasından itibaren 1 ay içerisinde ödeme yapılır ‘’ kesinleşmiş tazminat miktarının en geç takip eden bir ay içerisinde hak sahibine ödemek zorundadır Y.17.HD E. 2017/864).
Sigortanın Hasar Raporuna İtiraz ve Süresi
Sigortanın görevlendiği eksper raporuna itiraz info@dask.gov.tr üzerinden yapılmaktadır. Bu itiraz 2 yıl içerisinde hasara müdahale edilmediği takdirde yapılabilir. Belirtmek gerekir ki bu itiraz, sigortanın yaptığı hasar tespitine ilişkin itirazdır. Çevre ve şehircilik tarafından yapılan hasar tespitine ilişkin itiraz ayrı prosedüre tabidir.
DASK Bedelinin Belirlenmesi
Belirlenen bedelde arsa bedeli dahil değildir. Depremde bina tamamen yıkılsa dahi, arsa payı kaybolmaz. Tazminat hesabında, rizikonun gerçekleştiği yer ve zamanda binanın yaşı, kaç katlı olduğu, metrekaresi gibi durumlar arsa payı hariç tutularak göz önünde bulundurulur ve piyasa rayiçlerine göre yeni inşa bedeli hesaplanır.
DASK Tazminatının Kapsamı (Tazminat İçin Binanın Yıkılması Gerekir Mi?)
Bu hususta akla gelen sorulardan bir tanesi de tazminat ödemesi için konutun tamamen yıkılmasının gerekli olup olmadığıdır. Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi kapsamında kısmi hasarları da kapsar. Yani binanın yıkılması şart değildir. Zarar nispetince tazminat ödenir. Örneğin, deprem nedeniyle kırılmış fayanslar da DASK kapsamında değerlendirilir.
Köy Yerleşim Alanında Bulunan Binalar DASK Kapsamında Mıdır?
Köy yerleşim alanında bulunan binalar, belediye denetiminin bulunmamasından kaynaklı kapsam dışı bırakılmıştır.
DASK (Zorunlu Deprem Sigortası) Kapsamı Dışında Kalan Zarar Kalemleri
Deprem nedeniyle işlerin durması, enkaz kaldırma masrafları, yoksun kalınan kar ve kira bedelleri, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları, bedeni zararlar, ölüm, manevi tazminat talepleri, Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar DASK kapsamı dışında değerlendirilir. Bunu kısaca bir örnekle açıklamak gerekirse, oturduğunuz evinizin yıkılmış ve başka bir evde kiraya çıkmış olunması halinde ödenecek kira bedeli, DASK kapsamına dahil değildir. Bununla beraber, deprem nedeniyle binanın ve binayla birlikte içerisindeki eşyaların da zarar görmesi halinde zarar gören eşyalar, Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında değildir. Enkaz altında kalan veya duvarın üzerine düşmesi sonucu evde bulunan eşyaların zarar görmesi, Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) tarafından karşılanmayacaktır.
