Orta Hasarlı Yapılarda Dava Nasıl Açılmalı?
Hasar Tespit Raporuna Doğrudan Dava Nasıl Açılır?
ORTA HASARLI YAPILARDA NASIL DAVA AÇILMALI?
6 şubat depremi ile birlikte birçok hukuki sorun gündeme gelmiş bulunmaktadır. Bu sorunlara örnek olarak; orta hasarlı binalara ilişkin dava yolunun nasıl olacağı, orta hasarlı binalara karşı davanın nasıl açılması gerektiği, hasar tespit raporuna doğrudan dava açılıp açılamayacağı, orta hasarlı binaların yıkılıp yıkılmayacağı, orta hasarlı binaların yıkımına karşı dava yolunun mümkün olup olmadığı gibi daha buna benzer birçok mesele gündeme gelmiştir.
ORTA HASARLI BİNALARA KARŞI DOĞRUDAN DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Orta hasar raporlu binalara karşı doğrudan dava açabilmek mümkündür. Belirtmek gerekir ki, önceden hasar tespit raporuna karşı doğrudan dava açılması halinde dava, asıl işlem yokluğu sebebiyle reddedilmekteydi. Nitekim, 7269 sayılı kanun uyarınca hasar tespit raporları yalnızca asıl işlemlerle birlikte dava konusu edilebilir şeklinde bir hüküm içermektedir. Ancak bu durum, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile iptal edilmiş olup, artık doğrudan hasar tespit raporuna karşı dava açılabilmesi mümkün hale gelmiştir. Ne yazık ki, birçok dosya halihazırda bu sebepten (asıl işlem eksikliği sebebiyle) doğrudan reddedilmiş ve reddedilmekte, haliyle vatandaş mağdur edilmektedir. Buna ilişkin mahkemece verilen kararlara karşı süresi içerisinde itiraz edilerek, dosyanın üst mahkemeye gönderilmesi, vatandaşların hak kaybına uğramaması için gerekli ve şarttır.
Tekraren ifade ediyoruz ki, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı ile birlikte doğrudan hasar tespit raporlarına karşı dava açılabilmesi mümkün hale gelmiştir. Dolayısıyla bu durum yalnızca orta hasarlı binalar için geçerli olmayıp, az hasarlı veya ağır hasarlı raporlar için de geçerlidir. Yani, ağır hasarlı raporu verilmiş ancak az hasarlı olması gereken binalara ilişkin doğrudan hasar tespit raporunun yanlış olduğu gerekçesiyle dava açılabilir. Asıl işlem eksikliği sebebiyle davanın reddedilmesi halinde, dosyanın istinaf edilmesi gerekmektedir.
ORTA HASARLI BİNALARIN YIKILMASI
AFAD’ın yayınlamış olduğu orta hasarlı binalara ilişkin genelgeye göre, 29.12.2023 tarihine kadar güçlendirme için başvuru yapmayan bütün binalar ağır hasarlı kabul edilecektir. Bu halde, orta hasarlı binalara yıkım kararı verilerek, yıkımları yapılacaktır.
Kat malikleri herhangi bir sebepten ötürü süresinde İdareye başvuru yapamamış ve genelge çerçevesinde ağır hasarlı gibi ana taşınmaz işlem görmüş olabilir. Bu durumda idareye yazılı olarak başvuru yapılmalı ve gecikmeyi haklı çıkaran dayanaklarla yapının güçlendirilmesi, gerekli evraklarla istenmelidir. Özellikle mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendiren bu hususa ilişkin olarak, genelge ile maliklerin mülkiyet haklarına zarar veriliyor olması, hukuk düzenince korunmaması gerektir. Yazılı talep neticesinde, cevap verilmemesi ya da olumsuz cevap verilmesi halinde İdare Mahkemesinde dava açılacaktır. Bu aşamada yeter çoğunluk sağlanmadıysa aynı zamanda Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açılarak güçlendirmeye ilişkin izin istenmeli ve gerekli işlemler takip edilmelidir.
Konutunun güçlendirmeye ihtiyacı olmadığını, az hasarlı olması gerekirken orta hasarlı raporu verildiğini öne süren kat maliklerinin yıkım kararına karşı yürütmeyi durdurma talepli dava açması gerekecektir.
