Hukuk Muhakemeleri Kanunu sistematiğinde, belli usul işlemlerinin belli sürelerde yapılması zorunluluğu getirilmiş ve bu şekilde muhakemede sürat esas gaye ittihaz edilmiştir. Kesit ilkesi olarak da adlandırılan bu durum, kanuna hakim olan en önemli prensiptir denilebilir. Özellikle bilirkişi raporları, dosya sürecinin en önemli dönüm noktaları olarak kabul edilir. Mahkeme kararlarının kahir ekseriyeti, bilirkişi raporuna istinat ettirilmektedir. Bilirkişi raporlarının taraflara tebliği ile birlikte, tarafların raporda aleyhe gördükleri hususlar hakkında süresi içinde rapora itiraz etme zorunlulukları bulunmaktadır. Eğer bu itiraz süreci işletilmezse, kazanılmış hak denen müessesinin devreye girmesi ihtimali ortaya çıkacaktır. Örnek kabilinden ifade etmek gerekirse, kusur oranına itiraz edilmemesi halinde kişi, sonraki rapor lehine gelse bilse, süresinde itiraz etmediğinden kaynaklı karşı taraf lehine kazanılmış hak durumu oluşacak ve kendi aleyhindeki kusur oranı üzerinden muhakeme tekemmül ettirilebilecektir. .Yargıtayın müstekar kararlarına göre bu durum, usuli müktesep hak olarak ifade edilmektedir:
“Yargılama sırasında yanlardan birinin bilirkişi raporuna itiraz etmemesi, itiraz eden taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşturur. Taraflardan biri bilirkişi raporuna itiraz etmez, diğer tarafın itirazı üzerine ya da mahkemece kendiliğinden yeni bir bilirkişi raporu alınır ve sonuncu rapor, önceki rapora itiraz edenin daha da aleyhine olursa, önceki rapor itirazda bulunmayan yönünden kesinleşeceğinden itiraz eden taraf lehine oluşan usuli kazanılmış hak gereği, mahkemece itiraz edenin lehine olan bilirkişi raporuna göre karar verilir. Buna göre, davalı tarafça itiraza uğramayan 22.10.2010 tarihli bilirkişi raporu, itiraz eden davacılar lehine usuli kazanılmış hak oluşturduğundan mahkemece bu rapordaki miktara göre karar verilmesi gerekirken,”17. Hukuk Dairesi 2014/1503 E. , 2015/13111K.
Bu sebeple, hukuk muhakemesinin ceza muhakemesi tarzında cereyan etmediğinin bilince olunması icap etmektedir. Aksi takdirde, kişi hakkına kavuşamayabilecek veyahut borcundan fazlasını ödemek durumunda kalabilecektir. Teknik bir dal olan hukuk muhakemesinin icra edildiği alanlarda, konunun uzmanları ile hareket etmenin önemi sürekli bir şekilde göz önünde bulundurulmalıdır.
