Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) 11 SORU 11 CEVAP
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) ödemeleri
Kahramanmaraş merkezli depremlerle birlikte, DASK tarafından konutları sigortalanan depremzedelerin ciddi hukuki sorunları ortaya çıkmıştır. Uygulamada sıklıkla gelen sorulardan bazıları şu şekildedir :
1-Az hasarlı binalarda ödeme neye göre yapılmaktadır ?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından az hasarlı olarak tespit edilen binalarda, DASK bedelinin yüzde
15’i ödenmektedir. Ancak, ödenen bedel, konuttaki hasarı çoğu kez karşılamamaktadır. Yapılan
ödemelere itirazlar yapılmaktaysa da DASK oluşan zararın sadece belli bir kısmını ödemektedir. Burada
özellikle dikkat edilmesi gereken husus, DASK kapsamında sadece konutun değil, ortak alanlarında
sigortalandığı gerçeğidir. Bu sebeple, çatı gibi oluşan hasardan kaynaklı, konut sahibinin hissesine düşen
yapım bedelinin, aynı şekilde DASK tarafından tespit edilip ödenmesi gerekmektedir. Özellikle, binaların
ilk katlarında 250 – 300 bin TL,yüksek katlarında 60- 70 bin TL zararların oluştuğu gözlemlenmiştir.
DASK tarafından yapılan ödemenin, konutta ve ortak alanlarda oluşan zararı karşılanıp karşılanmadığına
dikkat edilmesi gerekmektedir.
2-DASK tarafından konutta oluşan hasar nasıl tespit edilmektedir ?
DASK’ın ödeyeceği tutar, konutun bulunduğu konum ve şerefiyesinden bağımsız olarak, oluşan zararın
giderilmesi için yeniden yapım bedeli dikkate alınarak tespit edilmektedir. Yıpranmış, eskimiş 40 yıllık
konutile yeni inşa edilmiş şehrin lüks semtindeki konutta oluşan zararın tespiti aynıdır.
3-DASK konutta oluşan hangi zararları karşılamaktadır ?
DASK sadece konutun yeniden yapım bedelini karşılamaktadır. Eşyalara gelen zararlar, bedeni zararlar,
manevi zararlar gibi kalemler karşılanmamaktadır. Temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran
ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar,
koridorlar, çatılar, bacalar veyapının benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümlerinde oluşan zararlar DASK
tarafından ödenmektedir.
4-Elbistan merkezli ikinci depremden önce DASK yaptırıp, ikinci deprem ile binası ağır hasar alanlara ödeme yapılacak mıdır ?
Zorunlu deprem sigortası kapsamında muafiyet uygulamasına göre ilk 72 saatte oluşan depremler bir
deprem sayılmaktadır. İlk 72 saat içinde meydana gelen iki büyük deprem ve artçıları tek deprem olarak
kabul edildiğinden, bu kapsamda olanlar ödeme alamayacaktır.
5-İlk depremlerde hafif hasar tespiti yapılan konutların 27 Şubat Malatya merkezli meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki deprem ile ağır hasar haline gelmesi durumunda ödeme neye göre yapılacaktır?
Ağır hasar alan bina tam zayi kabul edilip, poliçe bedelinin tamamının malike ödenmesi gerekmektedir.
Özellikle, bu aralıkta DASK süresi dolup, yeniden DASK yaptıran konut maliklerinin çifte ödeme alması
gerektiğini hatırlatmak isteriz. İlk deprem neticesinde konutta oluşan zarar ile 5.6’lık deprem neticesinde
ağır hasar alan binada poliçe bedelinin tamamının ödenmesi gerekmektedir. İkinci poliçe ile riziko tekrar
sigortalandığından,çifte sigorta sebebiyle poliçe bedelinin üzerinde ödeme yapılmalıdır.
6-DASK’ın kiracı tarafından yaptırılması halinde ödeme kime yapılmaktadır ?
Özellikle abonelikler için zorunlu yapılan DASK poliçesinin kiracılar tarafından yaptırılabildiği
bilinmektedir. Ancak, kiracı ya da üçüncü bir kişi tarafından yapılan Dask poliçesinden kaynaklı
ödemeler malike yapılacak olup, kiracıların poliçe bedelini hak etmeleri mümkün değildir.
7-Hisseli mülkiyette DASK ödemesi kime yapılmaktadır ?
Ödemeler, hisse oranına göre paydaşlara yapılmaktadır. Sigortanın hissedarlardan biri tarafından yapılmış
olması, DASK bedelinin tamamının o kişiye ödenmesi sonucunu doğurmamaktadır.
8-Konut kredisi çektiğim banka dairemin metrekaresini eksik göstermiş. Ne yapılabilir ?
Uygulamada en çok karşılaşılan hatalardan biri de konut metrekaresinin düşük gösterilmesidir. Çekilen
kredilerden kaynaklı, banka tarafından yaptırılan DASK poliçelerinin genelde net metrekare üzerinden
yapıldığı ortaya çıkmıştır. Ancak, DASK sadece konutun içini değil aynı zamanda ortak alanı da
sigortaladığından, brüt metrekare üzerinden poliçe yapılması zorunludur. Bankanın poliçeyi hatalı tanzim
etmesinden kaynaklı sorumluluğu olup, eksik gösterilen kısımdan kaynaklı oluşan zararı karşılaması
gerekmektedir.
9-Konut kredisi çektiğim banka, DASK’ı yenilemek zorunda mı ?
Van depreminden sonra değiştirilen mevzuatla birlikte, bankanın çekilen kredilerin teminatı olarak
konutlara DASK yaptırması ve her sene poliçeleri yenilemesi zorunlu hale gelmiştir. Banka poliçe süresi
dolmuş olmasına rağmen, DASK’ı yenilememesi halinde ortaya çıkan zarardan doğrudan sorumludur.
Mevzuat değişikliği ile bankalar için bildirim yükümlülüğü, yenileme yapma zorunluluğuna
dönüştürüldüğünden, müşterinin hesabında yeterli bakiye bulunmasa da DASK yaptırılması zorunludur.
Hesabın yeterli olmamasından kaynaklı DASK poliçesinin yapılmaması ya da yapılan DASK poliçesinin
prim tahsilatı yapılamamasından kaynaklı iptal edilmesi hallerinde banka doğrudan sorumlu
bulunmaktadır.
10-Az hasarlı konutumda DASK ödemesi bankama yapıldı. Bankanın ödemeyi bana vermemesi
hukuka uygun mu ?
Bankalar tarafından yaptırılan DASK poliçelerinde daini mürtehin olarak alacak rehnedilmektedir. Ancak,
kısmi zararlarda, bankanın teminatı zayi olmadığından, binanın onarımı için maliklere ödenen DASK
ödemelerini, maliklere iade etmesi icap etmektedir. Müşteriler, tüketici hakem heyeti aracılığı ile ödenen
bedelleri talep hakları mevcuttur.
11-Köy evlerine yapılan DASK’tan kaynaklı ödemeler neden yapılmamaktadır ?
Köy evlerine DASK yapılması mevzuat çerçevesinde uygun olmadığından DASK tarafından ödemelerin
yapılmadığını görebilmekteyiz. Ancak, köy evine sigorta yapıp, prim tahsilatını gerçekleştiren DASK,
zarardan sorumlu olup, ödemeyi yapması gerekmektedir. Bu hususta benzer olaylara ilişkin emsal kararlar
bulunmaktadır
